Rozmowa z Markiem Misztalem, Prezesem Zarządu Elbląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.

Po zakończonej realizacji największej inwestycji komunalnej w historii Elbląga, czyli gruntownej modernizacji oczyszczalni ścieków, jest ona dziś najnowocześniejszą tego typu instalacją w Polsce. Elbląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. nieustannie się rozwija chcąc być przygotowanym na wszystkie branżowe wyzwania — ekonomiczne, środowiskowe i społeczne. Jakie kolejne inwestycje poczyniono w tym zakresie w ostatnim czasie i jakie korzyści przyniosły te aktywności zarówno firmie, jak i odbiorcom Państwa usług?

Jak każda szanująca się firma, nie możemy stać w miejscu. Poważnie traktujemy nasze zobowiązanie do świadczenia usług na najwyższym poziomie, co motywuje nas do nieustannego rozwoju. Wszystkie nasze działania inwestycyjne – modernizacja sieci wodociągowej i ujęć wody czy wdrażanie nowoczesnych technologii – mają na celu ograniczenie strat wody, dostarczanie jej o jak najlepszej jakości oraz zwiększenie efektywności jej dystrybucji, co jest szczególnie istotne w obliczu zmian klimatycznych i coraz częstszych okresów suszy. Dostrzegamy również realne korzyści w kontekście obniżenia kosztów eksploatacyjnych, co w dłuższej perspektywie może ograniczyć wzrost opłat na rachunkach naszych Klientów. Elbląg, podobnie jak wiele innych miast, intensywnie się suburbanizuje, dlatego musimy dostosować się do tego trendu – budując nowe sieci i modernizując istniejące ujęcia, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na dostarczanie wody i odbiór ścieków.

Jednak infrastruktura to nie wszystko. Dla odbiorców ważne może być to, że pozyskaliśmy dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (program dla Warmii i Mazur) na rozwój e-usług publicznych oraz opomiarowanie wiejskiej części gminy Milejewo wodomierzami ze zdalnym odczytem, co znacznie ułatwi mieszkańcom rozliczanie rachunków. Nasz Klient powinien mieć pełną wiedzę o tym, za co płaci, a wszystkie niezbędne formalności powinny odbywać się możliwie najprościej – online i bez zbędnych komplikacji. Wyzwań jest wiele, ale jesteśmy ich świadomi i staramy się konsekwentnie na nie odpowiadać.

Każda z podejmowanych przez nas inwestycji ma na celu nie tylko poprawę jakości usług, ale także realne polepszenie codziennego życia mieszkańców. Mniejsza liczba awarii, krótszy czas reakcji, przejrzyste rozliczenia, łatwy kontakt online, bezpieczeństwo sanitarne i niezawodny dostęp do wody – to standardy, które chcemy zapewniać wszystkim, niezależnie od miejsca zamieszkania.

A jakie następne inwestycje i inne działania ma EPWiK w planach w najbliższym czasie?

Jednym z naszych priorytetów – szczególnie w kontekście zmian klimatycznych – jest retencja. Przygotowaliśmy wieloetapowy projekt dostosowania systemu kanalizacji deszczowej do prognozowanego wzrostu natężenia opadów, zakładający budowę zbiorników retencyjnych wód opadowych. Pozwoli to uniknąć lokalnych podtopień – problemu coraz częściej dotykającego miasto. Równie istotne jest dla nas bezpieczeństwo energetyczne infrastruktury, dlatego planujemy inwestycje w odnawialne źródła energii, w tym montaż niewielkich instalacji fotowoltaicznych na naszych obiektach. Poza strategicznym znaczeniem przełoży się to także na obniżenie kosztów produkcji wody.

Od roku pracujemy również nad własnym systemem informacji przestrzennej – narzędziem wspierającym zarządzanie siecią i usługami wodno-kanalizacyjnymi. System ten umożliwia integrację różnorodnych danych, efektywną organizację informacji o Klientach oraz precyzyjną lokalizację obiektów sieciowych. System został już wdrożony, a jego dalsze udoskonalanie i rozwój to jeden z naszych celów na kolejne lata.

Jak Pan ocenia obecną kondycję przedsiębiorstwa? Jakie czynniki wpływają bezpośrednio i pośrednio na jego pozycję i progres, zwłaszcza w kontekście rozwoju miasta, realizowanych i planowanych tu inwestycji, zarówno tych zewnętrznych, jak i własnych gminy?

W poprzednim, trudnym okresie taryfowym, spółka w trzech kolejnych latach wygenerowała stratę na poziomie wyniku brutto. Dopiero zatwierdzone przez Państwowe Gospodarstwo Wody Polskie w Gdańsku nowe taryfy w trzecim kwartale 2024 roku pozwoliły spojrzeć na wyniki z optymizmem. Wzrost przychodów sprawił, że znaleźliśmy się  w znacznie lepszych warunkach ekonomiczno-społeczno-gospodarczych. Sprzedaliśmy też część zbędnego majątku, co wpłynęło na wzrost przychodów z pozostałej działalności operacyjnej.  Pozytywnie na wyniki wpłynęło obniżenie podatku od nieruchomości związanego z siecią wodociągową i kanalizacyjną. Przed spółką szereg działań inwestycyjnych, a poprawa sytuacji finansowej sprzyja tego rodzaju inwestycjom, w tym modernizacji, zakupie pojazdów oraz realizacji remontów.

Po raz drugi otrzymali Państwo Złote Godło w Programie Najwyższa Jakość Quality International, tym razem za produkt. Po nagrodzie za realizację modernizacji oczyszczalni, tym razem złote godło QI zdobył nawóz organiczny Kompost DIATOMIX, produkowany przez Państwa przedsiębiorstwo. Proszę powiedzieć o technologii jego produkcji.

Z radością przyjęliśmy kolejną nagrodę QI, która związana jest z już wyróżnioną modernizacją Zakładu Oczyszczalni Ścieków. To dowód, że była to przemyślana i kompleksowa inwestycja, odpowiadająca na wiele potrzeb. Cała produkcja kompostu DIATOMIX odbywa się właśnie na terenie zmodernizowanego Zakładu. Głównym składnikiem kompostu jest odwodniony osad ściekowy – końcowy produkt procesu oczyszczania. Po stabilizacji w zamkniętych komorach fermentacyjnych nie wydziela on nieprzyjemnego zapachu.
 

Kolejny składnik, to materiał strukturalny, głównie słoma i zrębki drzewne. Trzecim komponentem są liście i trawa – odpady zielone, które zwiększają walory użytkowe kompostu. Składniki te są dokładnie mieszane i układane na pierwszym kanale napowietrzającym zadaszonej kompostowni, tworząc pryzmę startową. Proces kompostowania wspomagany jest odpowiednim napowietrzaniem (pozytywnym i negatywnym), co umożliwia zachodzenie właściwych procesów biologicznych. Co kilka dni pryzma jest przerzucana na kolejny kanał, by zapewnić równomierne przekompostowanie. W szczytowym momencie temperatura w pryzmie przekracza 65°C, co pozwala na jej higienizację. Następnie mieszanka trafia na zadaszony plac dojrzewania, gdzie „stygnie” i schnie, zyskując konsystencję i właściwości gotowego produktu. Ostatnim etapem jest przesiewanie. Cały proces przebiega w kontrolowanych warunkach i jest monitorowany na każdym etapie, co zapewnia wysoką i stabilną jakość końcowego produktu.

Jakie są najważniejsze walory tego nawozu? Czym wyróżnia się na rynku i jakie jest jego zasadnicze zastosowanie?

DIATOMIX dostarcza roślinom komplet niezbędnych mikro- i makroelementów w łatwo przyswajalnych formach i optymalnych proporcjach. Szczególnie polecamy go do gleb lekkich, ubogich w materię organiczną, a także do rekultywacji gleb zdegradowanych. Regularne stosowanie poprawia właściwości fizyczne i chemiczne gleby, zwiększa jej zdolności buforowe, podnosi zawartość próchnicy i przeciwdziała zakwaszeniu. Dzięki wysokiej zawartości materii organicznej i węglanu wapnia, poprawia efektywność wykorzystania składników naturalnie występujących w glebie oraz tych dostarczanych w formie nawozów mineralnych.
 

Warto dodać, że nasz kompost jest produktem w pełni naturalnym, wpisującym się w ideę gospodarki o obiegu zamkniętym. Jego stosowanie nie powoduje uciążliwych zapachów – przypomina on torf zarówno zapachem, jak i strukturą. Lokalna produkcja pozwala ograniczyć koszty transportu – zarówno finansowe, jak i środowiskowe.

Jakie znaczenie ma dla Przedsiębiorstwa otrzymane Złote Godło Quality International? Jakie normy i systemy zarządzania wdrożono w celu zapewnienia najwyższej jakości i bezpieczeństwa w codziennej działalności EPWiK?

Poprzednie wyróżnienie QI zostało dostrzeżone zarówno lokalnie, jak i w skali ogólnopolskiej. Cieszy nas to, bo plasuje nas w gronie firm odpowiedzialnych, nowoczesnych i zaangażowanych w ochronę środowiska. Kolejna nagroda jedynie ugruntowuje tę pozycję. Nie bez znaczenia jest fakt, że w naszym przedsiębiorstwie skutecznie wdrożyliśmy i stosujemy normy ISO 17025 oraz ISO 9001:2015. Pierwsza z nich jest niezbędna w firmach, których działalność opiera się na badaniach laboratoryjnych – zwiększa zaufanie klientów, umożliwia uzyskanie akredytacji i uporządkowanie procesów pomiarowych oraz zarządzanie ryzykiem. Druga, to standard zarządzania jakością – każde szanujące się przedsiębiorstwo powinno ją wdrożyć, by poprawić jakość produktów i usług oraz zwiększyć satysfakcję klientów. Standaryzacja pomaga eliminować błędy, redukować koszty, podnosić efektywność operacyjną oraz budować wizerunek profesjonalizmu.

EPWiK jako przedsiębiorstwo gospodarki komunalnej stawia na edukację, zwiększanie świadomości prośrodowiskowej i nabywania pozytywnych nawyków społecznych w tym zakresie. Jakie tego typu działania Państwo realizują?

Od kilku lat prowadzimy skuteczne kampanie informacyjno-edukacyjne, skierowane głównie do dzieci. Wiemy jednak, że to właśnie najmłodsi są często najlepszym przekaźnikiem wiedzy dla dorosłych. Promujemy głównie picie wody z kranu – to temat naszej pierwszej kampanii, w której pojawiła się superbohaterka Zuzia. Od tamtej pory to właśnie ona wprowadza dzieci w świat wody. W kolejnych kampaniach uczyła, czego nie wrzucać do kanalizacji, by nie powstawały zatory, a w bieżącej edycji opowiada o uzdatnianiu i wyjaśnia, dlaczego naszą wodę można pić prosto z kranu.
 

Każdej kampanii towarzyszą książeczki, komiksy, ulotki i konkursy. Mamy gotowe scenariusze lekcji oraz materiały dydaktyczne dla nauczycieli. To niezwykle ważne działanie, bo przyszłość naszych zasobów wodnych zależy również od postaw młodego pokolenia. Dlatego tak istotne jest promowanie świadomego i zrównoważonego korzystania z wody oraz przekazywanie tej wiedzy dalej. Staramy się wspierać także miejskie inicjatywy i podkreślać, że elbląska „kranówka” jest zdatna do picia i warta odkrycia.

Rozmawiała Magdalena Tułecka